Opsporing verzocht, waar is Amarildo?

Het vreedzame beeld van de UPP's, de Unidades de Polícia Pacificadora, die met vreedzame bedoelingen bepaalde achterstandswijken (favela's) van de stad Rio de Janeiro vrij zouden maken van het geweld en de terreur van de drugsbendes heeft met name deze maand een enorme barst opgelopen. Eerst was daar de slachting die de speciale troepen van de militaire politie aanrichtten in de favela Nova Holanda in de Zona Norte, die het leven kostte aan een zestal bewoners. Sinds ruim twee weken is er dan ook nog de zaak rond Amarildo de Souza in de wijk Rocinha, de grootste favela van de stad.

Amarildo (47) is een metselaar die op 14 juli jongstleden door agenten van de UPP werd opgepakt, naar een politiebureau is gebracht en van wie sindsdien niets meer is vernomen. Volgens ooggetuigen zou Amarildo die dag terug zijn gekomen van een dagje vissen, waarna hij de vangst in de deuropening van zijn woning zou hebben schoon zitten maken. Daarbij werd hij onderbroken door agenten van de UPP die hem aan een onderzoek wilden onderwerpen en meenamen naar het politiebureau.

In het recente verleden waren dit soort praktijken door de politie dagelijkse kost. Het was de tijd dat er op grote schaal agenten van de militaire politie waren die van bepaalde situaties in de favela's profiteerden om zichzelf te verrijken via marteling en ontvoeringen van bewoners of door actieve deelname in de lokale drugs- en wapenhandel. De installatie van de UPP's zou juist aan deze criminele praktijken een einde moeten maken, zo luidt de sympathieke redenering van de huidige deelstaatminister van openbare veiligheid José Mariano Beltrame. Het is hem niet persoonlijk aan te rekenen, daarvoor lijken de intenties van deze geboortige gaúcho (inwoner van de zuidelijke deelstaat Rio Grande do Sul) nog steeds goed, maar de archaïsche mentaliteit van de (met name militaire) politie is niet van de een op de andere dag te veranderen.

Naarmate de tijd verstrijkt lijkt het net rond de UPP steeds nauwer te gaan sluiten. Hoe langer het duurt voordat Amarildo is teruggevonden des te meer lijkt de bel rond het sprookje van de vreedzame wijkpolitie te worden doorgeprikt. "Waar is Amarildo?", zo luidt die ene simpele vraag die wereldwijd via de sociale media wordt gesteld. Maar een die de autoriteiten in Rio de Janeiro danig in de maag zit.

Amnesty International heeft een bliksemactie voor Amarildo uitgebracht, deelname mogelijk in Engels of Portugees