Gratis OV: ter land, ter zee en in de ... lucht

Het is de laatste tijd wat met die vliegtuigen in de (internationale) politiek! De jacht van de Verenigde Staten op NSA-klokkenluider Edward Snowden heeft al tot de nodige taferelen in het luchtruim geleid. Van vermoedens van geheime vlchten naar voor hem veilige landen tot zelfs een heuse aanvaring van Washington met de landen in Zuid-Amerika verenigd in de UNASUR. De Zuidamerikaanse regeringsleiders spraken gisteren hun grootste diplomatieke ongenoegen uit tegen het sluiten van het luchtruim boven enkele Europese landen voor het vliegtuig van de Boliviaanse president Evo Morales, omdat de Verenigde Staten het vermoeden hadden dat Snowden met hem mee zou vliegen van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen naar La Paz.

En ja hoor, in Brazilië is het gelijk ook weer raak. Zo zouden drie wel zeer vooraanstaande politici misbruik hebben gemaakt van vliegtuigen van de Braziliaanse luchtmacht om hen, samen met andere familieleden, naar respectievelijk een bruiloft (Senaatsvoorzitter Renan Calheiros) en de finale van de Confederations Cup in Rio de Janeiro (Kamervoozitter Henrique Eduardo Alves en diens neef, de huidige minister van sociale zaken, Garibaldi Alves Filho) te vervoeren. En dat terwijl in de steden 100 duizenden mensen de straat opgingen uit protest tegen corruptie en machtsmisbruik.

Het is dat het dagblad Folha de São Paulo de afgelopen dagen met deze onthullingen is gekomen, anders hadden de heren dat bereikt waar het de betogers in São Paulo en Rio de Janeiro in eerste instantie om was gegaan: gratis openbaar vervoer. Renan Calheiros, tijdens de demonstraties sowieso uitgeroepen als het toonbeeld van de corrupte politicus, verdedigde zich eerst nog dat het om een regeringsvlucht zou hebben gehandeld, maar later bleek het om het huwelijk van de dochter van een collega-politicus te gaan. Hij zou bereid zijn tot terugbetaling uit eigen zak. Ook Henrique Alves zei in eerste instantie op een officiële reis te zijn geweest (ontmoeting met de burgemeester van Rio de Janeiro) en daardoor niet zou hebben hoeven te betalen. Maar ja, een heel vliegtuig vol familieleden? Hij verklaarde dan ook, evenals neef Garibaldi Alves, de kosten voor de vlucht zelf terug te zullen betalen. Maar het genoemde bedrag zou volgens Folha niet toereikend zijn om de kosten van de vlucht te dekken, gemeten aan de prijzen die door de burgerluchtvaart worden gehanteerd. Het was dan ook niet meer dan vermakelijk dat een columniste van de FSP vandaag de suggestie aan de Movimento Passe Livre (de ngo die in Brazilië ijvert voor gratis openbaar vervoer voor iedereen) deed om een workshop te gaan organiseren met de partij van de beide politici, de regeringspartij PMDB.

Een aeronautisch incidentje in de Braziliaanse politiek, waar geen directe politieke consequenties uit zullen volgen. Daarvoor zitten Renan Calheiros, Henrique Eduardo Alves en Garibaldi Alves Filho te hoog in de politieke top van de coalitie rond presidente Dilma Rousseff. Maar het heeft het beeld van corruptie en machtsmisbruik in Brazilië, tijdens de demonstraties de belangrijkste grief tegen de huidige politieke gang van zaken, nog maar weer eens haarfijn bevestigd.