West Side Story

Tânia Rêgo/Agência Brasil

Eergisteren werden de wijken Campo Grande, Bangu en Santíssimo in de stad Rio de Janeiro getroffen door een rioolbreuk in het net van het Cedae (Companhia Estadual de Águas e Esgotos do Rio de Janeiro), het staatsbedrijf van de deelstaat Rio de Janeiro die verantwoordelijk is voor de drinkwatervoorziening en het rioleringssysteem. Hierbij zouden in totaal zestien gewonden zijn gevallen en werd voor veel gezinnen de eigen huizen in een klap onbewoonbaar. Een was een dodelijke slachtoffer, het driejarig meisje Isabela Severo da Silva, die door verdrinking om het leven kwam. Het is echter geen toeval dat dit juist in deze wijken gebeurd is. Ze liggen alledrie in de Zona Oeste (Westzône) en zijn onderdeel van een reeks wijken die voor het grootste deel zijn ontstaan langs de randen van de BR-101/Avenida Brasil, de snelweg die Rio met de toeristische trekpleisters Paraty/Ilha Grande en uiteindelijk de havenstad Santos (São Paulo) verbindt.

Het grootste gedeelte van de Zona Oeste is uitgegroeid tot een conglomeraat van achterstandswijken van de stad en staat dan ook algemeen bekend als een vergeten regio. De Zona bestaat officieel uit twee delen. Er is het gedeelte met "rijke" wijken als Barra, Recreio en Jacarepaguá, dat AP4 (Área de Planejamento, Plangebied 4) wordt genoemd. Het andere gedeelte is de AP5, wat op haar beurt en twintigtal wijken beslaat, verdeeld over de bestuurlijke regio's Realengo, Bangu, Santa Cruz, Campo Grande en Guaratiba.

 Het gebied van de AP5 beslaat bijna de helft van het grondgebied van de gemeente Rio en waar op dit moment een kwart van haar bevolking woont. En dat aantal zal met de jaren gaan stijgen door de aanleg van nieuwe wooncomplexen voor cariocas die zich vanwege huisuitzettingen in het centrum en het zuiden van de stad, ingegeven door de moderniseringsplannen van gemeente en deelstaat, gedwongen zien zich daar te gaan vestigen. Het ligt dan ook in de lijn van de verwachting dat bewoners van favela's als bijvoorbeeld Morro da Providência en Vila Autódromo, die vanwege die infrastructurele plannen, die al dan niet aan de organisatie van de Olympische Spelen van 2016 gelinkt zijn, juist in deze wijken zullen komen te wonen. En dat zou een enorme sociale en economische aderlating voor hen betekenen.

Deze AP5-wijken zijn namelijk van die typische woongebieden waar politici tijdens verkiezingen met veel electorale tamtam grootse beloftes doen, maar zich er daarna letterlijk niets meer van aantrekken. Eenderde van de bewoners zou geen vast inkomen hebben, terwijl nog eens 30% van de bevolking op een minimumsalaris is aangewezen. Diegenen die wel werk hebben zijn op hun beurt weer aangewezen op een duur en gebrekking openbaar vervoersnet naar het werk in andere delen van de stad. De treinen zijn overvol en de reis per bus naar het centrum kan er uren over doen. Het zijn de wijken waar een groot gebrek aan artsen is en tevens tot overmaat van ramp een brandhaard van milities, criminele bendes van corrupte politiemensen die de economische en politieke macht van de verdreven drugsbendes hebben overgenomen.

R7  Rio

Volgend jaar zijn er in Brazilië weer verkiezingen voor het gouverneurschap van de deelstaten. Ze zullen er weer zijn, de kandidaten voor de functie in Rio de Janeiro die met veel bombarie en vlagvertoon zullen proberen de bewoners van de Zona Oeste aan zich te binden met beloftes op werk en betere sociale voorzieningen. Tegen die tijd is men ook dit incident met het riool alweer vergeten. Daarvoor is het leven in de Zona Oeste teveel een dagelijks gevecht om het bestaan.

(Het zit de Cedae trouwens niet erg mee dezer dagen, want gisteren werd er bij graafwerkzaamheden langs de belangrijke TransCarioca-snelweg een gat in het buizennet geslagen, Hierdoor kwam een aanzienlijk gebied in de Zona Norte onder water te staan)