De boeren van de landlozenbeweging MST (Movimento dos Trabalhadores Rurais Sem-Terra) waren die dag in een protestmars op weg naar de hoofdstad Belém toen zij door de politie werden tegengehouden. Meer dan 150 agenten, gewapend met automatische geweren, scherpe munitie en zonder identificatie-insignes, werden gesommeerd de protesttocht staande te houden, wat leidde tot een extreem gewelddadige repressieve actie en de dood van een aantal boeren. Twintig jaar nadien zijn slechts twee commandanten van de operatie veroordeeld. Kolonel Mario Colares Pantoja werd veroordeeld tot 258 jaar gevangenisstraf en majoor Oliveira tot 158 jaar. Zij zitten beiden sinds 2012 gevangen. Daarin tegen is geen enkele politieman noch de politieke autoriteiten verantwoordelijk gesteld.
"Het is onacceptabel dat de straffeloosheid voortgaat als een uitkomst van misdrijven begaan tegen boeren en boerinnen op het platteland. Onderzoek en de opdrachtgevers en uitvoerders voor justitie brengen zijn evenals de garantie van het recht op landbezit zijn fundamentele voorwaarden voor het bereiken van gerechtigheid op het platteland en voor een effectieve kracht van de rechten van de mens in het land", aldus Atila Roque, uitvoerend directeur van Amnesty International-Brazilië.
Gedurende deze jaar heeft de organisatie de schending van de mensenrechten in Eldorado dos Carajás gedocumenteerd en geanalyseerd. Heeft men de loop van het juridisch proces in de gaten gehouden en eiste Amnesty gerechtigheid door de veroordeling van de verantwoordelijken. De autopsies wezen uit dat tien van de negentien doden zijn geëxecuteerd, enkele zelfs met een hoofdschot, en anderen werden met hun eigen werkgereedschap mishandeld tot de dood erop volgde. De slachting leidde tevens tot 69 gewonden, waaronder enkelen die door schotwonden niet meer op het land kunnen werken. Twee van hen zijn aan de gevolgen van de verwondingen overleden, waardoor het totaal aantal doden uiteindelijk op 21 is gekomen.
"Nooit werd opgehelderd waarom de politiemensen die aan de actie deelnamen hun identificatie-insignes hadden afgedaan en waarom de documenten die agenten linken aan de vuurwapens gebruikt tijdens de actie zijn kwijtgeraakt. Niemand werd onderzocht voor het feit dat lichamen van de plaats van het misdrijf zijn versleept zonder een voorafgaand onderzoek ter plekke. Nooit werd het misdrijf gereconstrueerd", vertelt José Batista Gonçalves Afonso, advocaat van de Comissão Pastoral da Terra in de stad Marabá, Pará.
Geweld op het platteland en straffeloosheid
De slachting van Eldorado dos Carajás was geen geïsoleerde gebeurtenis. Het zou het symbool worden van het patroon van mensenrechtenschendingen en ongerechtigheid tegen boeren, landarbeiders, inheemse volkeren en traditionele gemeenschappen als quilombolas, vissers, rivierbewoners, hun advocaten en mensenrechtenverdedigers verwikkeld in de strijd voor landrechten en natuurlijke rijkdommen in Brazilië. Amnesty International heeft zich vooral verbonden aan de zaak van Laísa Santos Sampaio. De zus en de zwager van Laísa (Maria e José Claudio do Espiríto Santo) werden in mei 2011 in Marabá doodgeschoten. Dit wegens hun aanklacht van illegale landverwerving en verwoesting van het regenwoud. Sinds die tijd wordt Laísa (foto) met de dood bedreigd.
In 2015 registreerde Brazilië het hoogste aantal doden door landconflicten in de afgelopen twaalf jaar. De Comissão Pastoral da Terra tekende 50 moordaanslagen op, 144 bedreigde personen en 59 pogingen tot moord gedurende landconflicten. 90% daarvan zijn geconcentreerd in de deelstaten Rondônia, Pará en Maranhão.
Alleen al in Pará werden tussen 1964 en 2014 (dus in 40 jaar tijd) 947 landarbeiders, boerenleiders, religieuzen en advocaten om het leven gebracht. Vooral in het zuiden en zuidoosten van de deelstaat zijn de aantallen erg hoog en vindt het merendeel van de moorden op boeren en activisten plaats.
De straffeloosheid stimuleert het voortgaan van deze misdrijven. Van de 40 gemeentes in het zuiden en zuidoosten van Pará vonden er in 30 daarvan 100% straffeloosheid plaats met betrekking tot het vermoorden van landarbeiders in de afgelopen 43 jaar. `Moordzaken die voor de rechter komen zijn schaars op het platteland, maar nog zeldzamer is dat er ook iemand tot een straf word veroordeeld. De straffeloosheid, de slakkengang van de onteigeningen en de afbakening van land zoals voorzien in de federale Grondwet van 1988 bespoedigen de schending van fundamentele rechten`, aldus Atila Roque.
Bron: Amnesty-Braziliè
Geen opmerkingen:
Een reactie posten