Brand in Saara

Vorig jaar juli slenterde ik door een van mijn favoriete wijken in downtown Rio de Janeiro op zoek naar leuke hebbedingetjes voor mijn dochters in Nederland. Saara is zo'n historische volksbuurt waar je meteen verliefd op wordt. In totaal zo'n tiental straatjes waar zo'n 1.200 winkeliers hun (vooral plastic) gebruiksartikelen, kleding en/of electronica aan de man proberen te brengen. Een heuse kashba, Brazil-style. Het straatleven is een bont schouwspel waar de gewone carioca zijn of haar praktische inkopen doet.
"Saara" is het Portugese woord voor Sahara en de herkomst van veel van de winkeliers is dan ook onmiskenbaar oriëntaals, wat in Latijns-Amerika vooral mensen met Syrisch-Libanese wortels betekend. De winkeliers staan er op voor dat in dit gedeelte van de wereld moslims en joden al decennialang vreedzaam zij aan zij leven en geld verdienen. De buurt kwam als handelscentrum in het begin van de twintigste eeuw tot stand nadat veel handelaren van islamitische, joodse en christelijk-maronitische afkomst zich er vestigden. De Rua da Alfandêga kreeg in de volksmond dan ook snel de bijnaam Rua dos Turcos. Saara is ook de afkorting van Sociedade dos Amigos das Adjacências da Rua da Alfandêga.  Deze vereniging stamt uit de jaren '60 toen het stadsbestuur van Rio de Janeiro het plan had opgevat om de wijk te ruimen om zo plaats te maken voor moderne hoogbouw.

demarcelaparaana.com

Terwijl ik door een van de straatjes liep schoot die angstige gedachte door me heen. Stel dat hier, in die wirwar van winkeltjes brand uitbreekt, wat dan? Een drama lijkt niet te overzien met zoveel mensen in de straten en zoveel brandbare producten in de schappen.
Afgelopen vrijdag was het zover. Er was brand uitgebroken in kantoorboekhandel Caçula in de Rua Buenos Aires en wegens de vele brandbare waar in de winkel had de brandweer veel moeite om de brand te kunnen blussen. In totaal werden er negen winkels en een parkeerterrein in de as gelegd. Tot grote spijt van de winkeliersvereniging moesten zo'n 100 winkels op zaterdag noodgedwongen hun deuren voor het publiek gesloten houden. Een commerciële ramp voor de getroffenen, want de zaterdag voor Pasen wordt gezien als een van de topdagen van het jaar.
Er vielen naar het zich laat aanzien geen persoonlijke slachtoffers omdat de brand 's avonds na sluitingstijd was ontstaan. (De autoriteiten sluiten een criminele aanslag niet uit omdat vlak voor de brand twee mannen volgens getuigen zich opvallend voor de winkel heen en weer bewogen hadden.)

Marcos Tristão/Agência O Globo

Dankzij de professionele inzet van de vier bataljons van de brandweer werd de brand ingedamd en daardoor 'slechts' fataal voor een tiental gebouwen en dat mag een wonder heten in de kashba van Rio.