Bela Adormecida

We zijn nu precies een week later. In mijn blog van 13 juni jongstleden handelde het zich nog primair om een demonstratie in São Paulo tegen de verhoging van het OV-kaartje, dat volgens ooggetuigen door onbesuisd gewelddadig ingrijpen van een tiental politiemensen was uitgelopen op een slagveld tussen demonstranten en politie-eenheden. Het is nu 21 juni, een week later. Vandaag is bekend geworden dat zowel de autoriteiten in São Paulo als die in Rio de Janeiro de voorgenomen prijsverhoging, onder druk van de inmiddels tot massale evenementen uitgegroeide protesten, hebben teruggetrokken. Officieel gaan de mensen in São Paulo vandaag de straat op om deze overwinning te vieren.

www.exatasnews.com.br

Graag zouden de Braziliaanse autoriteiten zien dat daarmee de angel uit de protesten is gehaald. Tot op het laatst probeerden politici het dan ook doen voorkomen of het de demonstranten alleen maar om dat OV-kaartje te doen zou zijn geweest. Een naïeve gedachte, in de hoop dat daarmee de kous af is? Of een strategische, om zo de demonstranten vanaf nu af te kunnen schilderen als eenvoudige oproerkraaiers?
(Opvallend was in ieder geval dat de autoriteiten de afgelopen week in die beeldvorming geholpen werden door de grote Braziliaanse mediagroepen, die in haar journaalbulletins uitsluitend en alleen die ene eis onder de aandacht probeerde te brengen.)

Brazilië, afgelopen avond (20 juni 2013)

Vanaf nu gaat het er dan ook werkelijk om spannen. De directe aanleiding voor de demonstraties is geëlimineerd, maar daarmee liggen die andere politieke eisen en ongenoegens van de inmiddels tot landelijke massademonstraties uitgegroeide protesten nu open en bloot op tafel. Kwesties die de hele bestaande politieke cultuur in het land raken. Je kan het zo gek niet bedenken of welk politiek hangijzer dan ook komt aan de orde. Onderwijs, corruptiebestrijding, gezondheidszorg en openbare veiligheid trekken de meeste aandacht, maar gaandeweg zag men ook leuzen voor andere kwesties op de borden verschijnen. Van adequate huisvesting tot de inperking van de macht van het OM in strafzaken, van homorechten of tot de monopoliepositie van de grote mediaconglomeraten.
De hamvraag: wat gaat de politiek, een jaar voor de presidents- en gouverneursverkiezingen, met al deze ontevredenheid doen? Wat is haar antwoord? Nu al draaien politici zich in alle bochten om zo ongeschonden mogelijk uit de strijd te komen. Presidente Dilma, tijdens de opening van de Confederations Cup in Brasília uitgefloten door een deel van het publiek, komt met allerlei vage verklaringen naar buiten waarin zij de gevoelens van de demonstranten zegt te begrijpen. Maar wat kan zij doen? Er liggen al sinds jaar en dag mooie officiële beleidsplannen op tafel die de openbare veiligheid moet vergroten en zowel het onderwijs als de gezondheidszorg met financiële injecties op een hoger plan moeten brengen. Met nieuwe beleidsplannen lijkt zij niet meer weg te komen. De Brazilianen eisen juist investeringen in die reeds bestaande plannen en niet in prestigieuze projecten als dure pausbezoeken en grootschalige sportevenementen.

Brazilië gaat, na jaren van een zekere politieke apathie, weer eens massaal de straat op. We moeten tot 1984 in de Braziliaanse geschiedenis teruggaan toen dat voor het laatst gebeurde. Dat was de tijd van de Diretas Já-betogingen, die ervoor hebben gezorgd dat de democratie in Brazilië in 1985 werd hersteld en de militairen in de barakken werden teruggedreven. Het werd een keerpunt in de historische ontwikkeling van de Braziliaanse rechtsstaat. Het lijkt op dit moment nog te vroeg om van een Tropische Lente te spreken, maar de kans bestaat dat er ook na deze massademonstraties verrassende historische beslissingen genomen zullen moeten worden om de bevolking weer in het gareel te kunnen brengen. De Schone Slaapster (A Bela Adormecida) lijkt ontwaakt.