Het spel en de knikkers

Het heeft er alle schijn van dat de regerende Partido dos Trabalhadores/PT en de Partido do Movimento Democrático Brasileiro/PMDB tussentijds de electorale spelregels willen gaan aanpassen om volgend jaar een herhaling van de loop van de presidentsverkiezingen van 2010 te kunnen voorkomen. Tijdens die race naar het Palácio Planalto, het presidentieel paleis in Brasília, kwam de voormalige PT-prominent en minister van Milieu Marina Silva als kandidaat voor de groene Partido Verde verrassend sterk in de eerste ronde als derde uit de bus. Met maar liefst 19,33% van het electoraat (in totaal 19.636.359 stemmen) achter zich wist ze zich dat jaar te positioneren als een redelijk alternatief binnen de historische tweestrijd tussen de PT en haar eeuwige rivaal, de PSDB.

Lindomar Cruz/ABr

Marina Silva (foto) is inmiddels voor zichzelf begonnen. Ze verliet de groenen en kwam in februari van dit jaar met een eigen politieke partij voor het voetlicht, de Rede Sustentabilidade. Een partij die zich ideologisch niet vast wil leggen, maar waar duurzaamheid en de rechten van de mens het bindend element moeten gaan vormen. Gezien haar uitslag in 2010 is daar met name in de grote steden in Brazilië een groeiend electoraat voor te vinden en heeft het er al toe geleid dat een aantal, met name linkse politici van andere partijen naar haar beweging zijn overgestoken. En daar zit nu net ook de achilleshiel waar de andere grote partijen hun kans schoon hebben gezien om Marina Silva de pas af te snijden en zo een geduchte tegenstander in een vroegtijdig stadium in de kiem te smoren.
Vorige week wist de voorzitter van het federale Huis van Afgevaardigden Henrique Eduardo Alves (PMDB) een wetsvoorstel met urgentie door het parlement te loodsen, d.w.z. het voorstel diende niet eerst in allerlei Kamercommissies te worden besproken zoals de federale grondwet voorschrijft. Dit wetsvoorstel is afkomstig uit de gelederen van de PMDB en voorziet erin dat parlementariërs die tijdens hun mandaat overstappen naar een andere partij het recht verliezen om de daaraan gekoppelde radio/televisiezendtijd en de bijdrage uit het Fundo Partidário (subsidie voor politieke partijen) naar de nieuwe partij mee te nemen. De peemedebista's kunnen daarbij rekenen op de openlijke steun van coalitiegenoot de PT. De socialisten hebben er alle baat bij dat de komende presidentsverkiezingen als vanouds tussen de eigen partij en de kandidaat van de PSDB zal gaan. Door deze historisch gegroeide polarisatie van de electorale tweestrijd hebben zij de afgelopen vijf presidentsverkiezingen haar huidige machtspositie weten te bereiken.
Het wetsvoorstel werd vorige week in het Huis van Afgevaardigden besproken. Het leidde tot een fel debat tussen voor- en tegenstanders en heeft in totaal elf uur geduurd. De rechtse DEM, vorig jaar zelf door de PSD (de nieuwe partij van de oud-burgemeester van São Paulo Gilberto Kassab) op deze manier van leden en inkomsten uitgemolken, wist via een amendement het voorstel zelfs nog enigszins te verscherpen, waardoor nieuw op te richten politieke partijen nog minder reclametijd op radio en televisie kunnen krijgen. Na stemming werd het wetsvoorstel aangenomen en zal het voor verdere behandeling naar de senaat gaan. Uiteindelijk zal presidente Dilma Rousseff (PT) er haar handtekening onder moeten zetten.
De tegenstanders laten het er niet bij zitten en zullen het omstreden wetsvoorstel aan het federale Hooggerechtshof voorleggen om het aan de grondwet te kunnen toetsen. Zij beweren dat de materie een grondwetswijziging vereist en daarnaast zou Kamervoorzitter Henrique Eduardo Alves (foto) onrechtmatig hebben gehandeld door het wetsvoorstel met urgentie te laten behandelen.

alosertao.com.br

Marina Silva's hoop en die van andere politici die overwegen een eigen partij te gaan beginnen (zoals de nu aan de PDT gelieerde vakbondsman Paulinho da Força) is nu dus op de senaat, het federale hooggerechtshof en de presidente Dilma gericht. In een eerste reactie deed zij een àppel op het morele democratisch gehalte van de regeringspartijen én van presidente Dilma.