Oktoberfest

Het is vandaag 3 oktober, Dag van de Duitse Eenheid. Terwijl in alle Duitse gemeenten wordt stilgestaan bij de Duitse eenwording van 1990 speelt er in München ook nog dat andere grote feest af. Op de Theresienwiese van de Beierse hoofdstad wordt het jaarlijkse Oktoberfest gehouden. "Fesche Dirndl und Bierzelte mit der besten Stimmung", zoals mijn Duitse krant het treffend weet te omschrijven.
Automatisch gaan mijn gedachten naar die andere Oktoberfeste, in een geheel ander deel van de wereld. Ik herinner mij een reportage van Boudewijn Büch over het Oktoberfest van Blumenau, de tweede stad van de Braziliaanse deelstaat Santa Catarina, en dat ik dacht, daar wil ik een keer bij zijn. Het is er helaas nog niet van gekomen en staat daarom hoog op mijn verlanglijstje.

De Duitse gemeenschap in Brazilië kent al een lange geschiedenis. De eerste Duitse immigranten arriveerden al in Zuid-Amerika aan het begin van de negentiende eeuw, waarvan het grootste deel in de huidige zuidelijke deelstaten van Brazilië (Rio Grande do Sul, Santa Catarina, Paraná en São Paulo). Er zouden op dit moment nog zo'n 200.000 Brazilianen zijn die de Duitse taal nog enigszins machtig zijn. Dat Braziliaanse Duits heeft zich trouwens op haar eigen manier geëvolueerd van uit een drietal Duitse dialecten, het Hunsrückisch, het Plattdüütsch en het Schwäbisch.

Veel Duitse immigranten zijn in het tijdperk van de Estado Novo van de dictator Getúlio Vargas (1930-1953) gedwongen overgegaan op het hanteren van het Portugees. Gedurende de Tweede Wereldoorlog was het gebruik van de Duitse taal van staatswege verboden, wat veel gezinnen er echter niet van weerhield thuis hun eigen taal en cultuur te hanteren. Het Oktoberfest van Blumenau is het voorbeeld dat die traditie in alle uitbundigheid nog gevierd kan worden.