dinsdag 2 oktober 2012

Mensalão do PT

Het Proces van de Eeuw, zoals de zaak reeds enigszins voorbarig door de Braziliaanse media werd uitgeroepen, loopt bijna teneinde. Na bijna drie maanden staat het federale hooggerechtshof in Brasília op het punt de drie belangrijkste kopstukken van de socialistische Partido dos Trabalhadores van het vorig decennium ter verantwoording te roepen voor hun rol bij de Mensalão do PT, de grote omkoopzaak die in 2005 aan het rollen werd gebracht en waarbij personen in de PT-top de eerste regering van president Luiz Inácio Lula da Silva aan meerderheden in het parlement had geholpen door aan politici van andere bevriende partijen grote sommen geld door te sluizen.


De aanvankelijk elf rechters van het Hof (deze maand ging minister Celso Pelluso met pensioen en diens opvolger minister Teori Zavaschki heeft aangegeven zich wegens gebrek aan inhoudelijke kennis van de zaak van een uitspraak te willen onthouden) hebben achtereenvolgens de betrokkenheid van ambtenaren en ondernemers bij de zaak bekeken, dus zij die voor de logistieke uitvoering van de omkoopzaak verantwoordelijk waren. Daarna werd er een voor een gekeken naar die parlementariërs die zich hebben laten omkopen en nu is het dan de focus op de breinen achter alle omkooppraktijken. En daar zitten drie hele grote namen uit de top van de PT bij: de toenmalige partijvoorzitter José Genoino, de toenmalige penningmeester van de partij Delúbio Soares en de man die als de spin in het web wordt gezien, José Dirceu (foto). Hij was ten tijde van het gebeuren als stafchef (Casa Civil) de rechterhand van president Lula en de facto voorzitter van de PT.


De hele gang van zaken was tot nu toe niet geheel spectaculair. Het meeste interessant waren de onderlinge juridische meningsverschillen tussen de twee belangrijkste rechters die op deze zaak zijn gezet. Zo kwamen minister Joaquim Barbosa (relator) en Ricardo Lewandowski (revisor) soms tot verrassend andere uitspraken ten aanzien van bepaalde verdachten, maar dan betrof het vaak personen op de tweede rang van de organisatie. Wat de grote vissen betrof, zoals het logistieke genius de ondernemer Marcos Valério, was men toch al snel eenduidig van de schuld overtuigd. De eensgezindheid van deze rechterlijke uitspraken (alle tien de rechters spreken per verdachte een oordeel uit) heeft de verdachte leden van de toenmalige PT-top toch enigszins doen schrikken. Genoino, Dirceu en Soares hadden aanvankelijk gedacht er wel vanaf te kunnen komen, maar daadwerkelijk gevangenisstraf lijkt toch akelig reëel voor hen te worden. Minister Barbosa zou al gesproken hebben van de mogelijkheid van de maximumstraf van ruim twaalf jaar detentie in een gesloten instelling. Wat Dirceu c.s. nu mogen hopen dat de straffen lager gaan uitvallen omdat zo de mogelijkheid van gevangenschap in een open of halfgesloten detentiecentrum in zicht komt of zelf bij een straf lager dan vier jaar een alternatieve strafmaat.
Want dat ze schuldig zijn daaraan twijfelt daadwerkelijk niemand in Brazilië. De mensalão is een praktijk dat  in de politieke praktijk al eerder plaats had gevonden (bij oppositiepartij PSDB in Minas Gerais en bij de DEM in het Federaal District) en waar deze week in de strijd om het burgemeesterschap van Rio de Janeiro diens belangrijkste tegenstrever de huidige burgervader Eduardo Paes (PMDB) ervan beschuldigd de steun van een splinterpartij voor veel geld te hebben gekocht.
Dat de zaak zo hoog wordt gespeeld heeft alles te maken met de machtige positie die de PT het afgelopen decennium binnen het Braziliaanse politieke bedrijf door de populariteit van achtereenvolgens president Lula en diens opvolgster Dilma Rousseff heeft gekregen. Dan is er natuurlijk niets mooiers dan een partij die er altijd op voorstond een schoon blazoen wat corruptie betrof daar in het hart te treffen waar mogelijk. Dat werd dus José Dirceu, door zijn functie na de president de machtigste man van het land en ook nog de meest trouwe politieke vriend van president Lula, die zich al die jaren wist te weren door te verklaren er helemaal niets vanaf geweten te hebben en ermee wegkwam.
De Braziliaanse media sponnen er natuurlijk heel veel garen bij en heeft zo haar bijdrage geleverd om het proces tot een zaak van dergelijke proporties te maken en de oppositie lachte in haar vuistje. De uitspraak tegen de José Dirceu zal twee dagen voor de belangrijke burgemeestersverkiezingen van 7 oktober aanstaande plaatsvinden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten