Jeitinho brasileiro

De Braziliaanse politieke berichtgeving werd deze week gedomineerd door de twee grote voetbaltoernooien die de komende jaren in het land plaats zullen vinden, de Confederatie Cup van 2013 en het werkelijke wereldkampioenschap van 2014. Op de agenda staat de stemming in het Congres over de Lei Geral da Copa dat de wettelijke basis legt onder de organisatie van de beide sportevenementen en dat leidt tot morele en vooral juridische dilemma's.

In 2007 sloten de Braziliaanse regering en de wereldvoetbalbond FIFA een compromis over de verkoop van alcoholische dranken in de stadions. Dit is volgens de Braziliaanse wet ten strengste verboden, maar omdat een van de sponsors van het toernooi de Amerikaanse bierbrouwer Budweiser is was de federale overheid bereid water bij de wijn te doen. De regering-Lula moet gedacht hebben regels zijn regels, maar een compromis moet altijd mogelijk zijn toch? Een sterk staaltje van "jeitinho brasileiro". Komt tijd komt raad.

Maar nu, een jaar voor de aftrap in het eerste toernooi, wil diezelfde federale overheid er om politieke redenen onder uit. Een van de redenen hiervoor is de druk in het Congres van de evangelische vleugel, fervent tegenstander van de alcoholverkoop, maar tevens een belangrijke politieke entiteit in een tijd waarin steun voor het beleid van presidente Dilma niet geheel en al vanzelfsprekend is. Het rommelt al geruime tijd heftig binnen de coalitie, onder andere door de profileringsdrang van alle partijen met het oog op de aanstaande gemeenteverkiezingen aan het einde van dit jaar. Afstand nemen van een populaire PT-president is het motto.

Maar ja, hoe verkoop je dat aan de FIFA? In ferme taal stelde Dilma in de media dat het maar eens over moest zijn met de "jeitinho brasileiro", regels zijn regels en daar dienen we ons aan te houden. De oplossing is even sluw als ingenieus. Minister van Sport Aldo Rebelo zegt de wet zo te interpreteren dat het aan de deelstaten afzonderlijk is om de bierverkoop in de stadions toe te staan. De federale regering houdt zich aan de wet, schuift de verantwoordelijkheid naar de gouverneurs en wast haar eigen handen in onschuld. Iedereen blij, dilemma opgelost. Om de druk nog verder op te voeren verklaarde een vooraanstaand PT-politicus dat als de deelstaten niet met de verkoop van alcohol in de stadions in zouden stemmen dat de FIFA zou doen laten besluiten de betreffende speelsteden van de lijst te schrappen. De gouverneurs voelen zich belazerd. Cid Gomes, gouverneur van de deelstaat Ceará, spreekt van "lafheid" van de kant van Brasília.

Uiteindelijk zullen de deelstaten er wel mee in moeten stemmen. Er is immers geen weg terug. De voorbereidingen voor de bouw van de stadions, hoe traag ook, zijn in volle gang en daar is veel, heel veel geld mee gemoeid. De gouverneurs zullen zichzelf uiteindelijk toch weer moeten verdedigen met de verwijzing naar dat aloude Braziliaanse recept voor juridische dilemma's. Juist, de fameuze "jeitinho brasileiro".