woensdag 3 februari 2016

O Trenzinho do Caipira

In de wijk Botafogo van Rio de Janeiro staat in een zijstraat een schattig huis. Rua Sorocaba 200, Museu Villa-Lobos. Het voormalig woonhuis van misschien wel de bekendste Braziliaanse componist in het klassieke genre, Heitor Villa-Lobos (1887-1959). Geestelijk vader van piano- en vooral gitaarconcerten, opera's, balletten, musicals en zijn beroemdste reeks, de Bachianas Brasileiras, negen thematisch met elkaar verbonden composities voor verschillende combinaties van muziekinstrumenten. In de jaren '30 van de vorige eeuw ontstaan uit Heitor's fascinatie voor Johann Sebastian Bach en traditionele Braziliaanse volksmuziek.


Het museum kwam al een jaar na zijn dood tot stand door een presidentieel decreet van de toenmalige Braziliaanse president Juscelino Kubitschek en werd tot 1985 geleid door Dona Arminda (in de dagelijkse omgang genaamd Mindinha), de weduwe van Heitor. De collectie bestaat uit partituren van zijn werk, documenten over zijn carrière en allerlei objecten uit zijn leven.

Heitor Villa-Lobos maakte vooral naam als vertolker van een typische Braziliaanse taal in de muziek van zijn land. Hij componeerde werken met nuances van regionale culturen in Brazilië, gekenmerkt door elementen van volkse en inheemse liederen. Zijn ster rees zo hoog dat zijn geboortedag (5 maart) in Brazilië gevierd wordt als de Dia Nacional da Música Clássica.

Een voorbeeld daarvan komt uit de Bachianas Brasileiras 2 waarin het muziekstuk 'O Trenzinho do Caipira' de moeizame klim van een treintje tegen een berg op verbeeld.


Daar bestaat ook een uitvoering van met gezongen tekst, op een gedicht uit de bundel "Poema Sujo" van de dichter Ferreira Gullar uit 1975, onder andere vertolkt door Maria Bethânia, Edu Lobo en Ney Matogrosso.

Lá vai o trem com o menino
Lá vai a vida a rodar
Lá vai ciranda e destino
Cidade noite a girar
Lá vai o trem sem destino
Pro dia novo encontrar
Correndo vai pela terra, vai pela serra, vai pelo mar
Cantando pela serra do luar
Correndo entre as estrelas e voar
No ar, no ar, no ar .....

Hier, als dagafsluiting de versie van Adriana Calcanhoto, een bekende zangeres uit de deelstaat Rio Grande do Sul.





Geen opmerkingen:

Een reactie posten