Lula in het nauw

Oud-president Luiz Inácio Lula da Silva lijkt door een artikel in het weekblad Veja danig in het nauw te zijn gedreven. Hij zou in april 2011 tijdens een ontmoeting  met Gilmar Mendes, een van de rechters van het federale hooggerechtshof (Supremo Tribunal Federal), hebben getracht de aanstaande rechtszaak tegen een aantal prominente leden van de socialistisch Partido dos Trabalhadores (de Mensalão do PT-zaak) te vertragen, in de hoop dat een aantal aanklachten zouden kunnen verjaren. Lula zou Mendes hiertoe hebben willen aanzetten in ruil voor een afdekking van de persoonlijke contacten van de rechter met oud-senator Demóstenes Torres, een van de meest prominente verdachten in de lopende parlementaire onderzoekscommissie tegen Carlinhos Cachoeira. Gilmar Mendes zou dit tegenover het weekblad hebben verklaard. Zowel Lula als oud-minister Nelson Jobim, op wiens kantoor de ontmoeting in april zou hebben plaatsgevonden, bevestigen dat er een gesprek met Mendes is geweest, maar ontkennen de aantijgingen in alle toonaarden. De oppositie (PSDB, DEM, PPS en PSOL) neemt de uitspraken wel serieus en verlangt een onderzoek van het federale OM.

Daarmee lijkt de toon gezet in de aanloop naar het Proces van de Eeuw, zoals de aanstaande rechtszaak met betrekking tot de Mensalão do PT reeds wordt genoemd. Deze corruptiezaak, waarbij de PT ervan wordt verdacht in 2005 parlementaire stemmen in het federale Congres te hebben gekocht, heeft de socialistische partij in het hart getroffen. Opvallend was dat partijleider en oud-president Lula altijd de positie heeft kunnen aannemen tijdens zijn presidentschap nooit van dergelijke omkooppraktijken op de hoogte te zijn geweest. Elke vermeende aantijging aan zijn adres gleed altijd automatisch van hem af. Daarom is deze onthulling van weekblad Veja des te pregnanter. Zal het Lula nog steeds lukken om er zonder kleerscheuren vanaf te komen?

Ik hou mijn hart vast. Hij heeft ervoor gekozen zoveel mogelijk open kaart te spelen en neemt daarmee een groot politiek risico. Lula en diens oud-minister van Defensie Jobim erkennen dat er daadwerkelijk een gesprek met Gilmar Mendes heeft plaatsgevonden en dat de aanstaande Mensalão-zaak inderdaad aan de orde is gekomen. Maar de details zoals die door Mendes naar buiten zouden zijn gebracht worden door beide heren ontkent. Lula is in Brazilië nog steeds uitermate populair en wordt door grote groepen Brazilianen nog immer als een integer politicus gezien. Maar hoe lang nog? Het is verkiezingsstijd en Lula bemoeit zich prominent met de PT-campagnes voor de gemeenteverkiezingen in oktober dit jaar, met name in zijn deelstaat São Paulo. De oppositie ruikt bloed en zal de druk op de oud-president enorm gaan opvoeren. Zou Lula stand houden?  De eerste scheurtjes in zijn imago lijken te zijn ontstaan.

http://veja.abril.com.br/noticia/brasil/em-nota-lula-tergiversa-e-nao-convence

Brood en Spelen

Tijdens mijn studententijd begin jaren '90 in Groningen was op de Nederlandse televisie de Braziliaanse serie 'Barriga de Aluguel' te bewonderen. Deze telenovela, waarin het toendertijd in Brazilië nog omstreden draagmoederschap centraal stond, was na 'Malu, Mulher' een van de eerste mogelijkheden voor het Nederlandse publiek om met de Braziliaanse massacultuur kennis te kunnen maken. (Voor mij persoonlijk was 'Barriga de Aluguel' trouwens de ideale manier om het gesproken Portugees van Brazilië onder de knie te krijgen, aangezien ik op de universiteit alleen het Portugees van Portugal kreeg voorgeschoteld. Het heeft me uiteindelijk heel wat rolletjes zwarte tape gekost om de Nederlandse ondertitels af te plakken, maar mijn liefde voor de Braziliaanse taal ervoor teruggegeven.)

De telenovela werd mede door dit succes ook in academische wereld een hit. Je kon begin jaren '90 geen dissertatie over Brazilië openslaan of het had op de een of andere manier met deze Braziliaanse variant van de soap-opera van doen. Toch heeft het Braziliaanse genre in Nederland, in tegenstelling tot Rusland, China en andere landen in het Verre Oosten, nadien nooit echt voet aan de grond gekregen. Hier waren het meer de Amerikaanse (As The World Turns en The Bold and the Beautiful) en Australische (Neighbours) soaps die bij ons aansloegen, naast de wildgroei die op eigen bodem volgde na de lancering van Goede Tijden, Slechte Tijden in 1990.
Het genre heeft in Brazilië zelf niet aan populariteit afgenomen. De Braziliaanse soapindustrie draait nog steeds op volle toeren. De producties (vrijwel allemaal in Rio de Janeiro gemaakt op de speciaal daartoe gebouwde Projac-studioterrein van het media-imperium van Rede Globo) die het land op dit moment in de ban houden dragen nog altijd verheven titels als Avenida Brasil, Cheias de Charme, Amor Eterno Amor en Malhação. De wederwaardigheden binnen het plot van de series zijn dagelijks te volgen op de website van Globo TV en de hoofdrolspelers vullen de glossy magazines en roddelbladen. Telenovelas zijn in Brazilië big, big business.

Een andere loot aan het firmament van de Braziliaanse massacultuur draagt echter een Nederlands zaadje. Als ergens het geniale format van John de Mol genaamd Big Brother succes heeft gemaakt dan is dat wel in Brazilië. Big Brother Brasil of beter bekend als BBB is een fenomeen op zich geworden. Dit Braziliaanse succes begon in 2002, maar daar waar de Nederlandse reeks in 2008 eindigde heeft TV Globo inmiddels het contract met Endemol tot 2020 verlengd.

Ook BBB wordt op het productieterrein Projac van Rede Globo gemaakt en is dagelijks te zien op TV Globo of 24 uur per dag via een pay-per-view kanaal van het netwerk. Als vaste anker voor de trouwe kijker (en dat zijn er in Brazilië veel) in de opeenvolgende afleveringen geldt Pedro Bial, de grijzende vijftiger die het publiek en de bewoners van het BB-Huis langs alle emotionele hoogte- en dieptepunten leidt. (Het laatste nieuws is dat Bial dit jaar na tien trouwe dienstjaren zal worden vervangen door de jeugdige en populaire sportjournalist Tiago Leifert.) Het programma knalt door de felle kleurcontrasten letterlijk van de beeldbuis, de ene deelnemer is nog theatraler dan de andere en de afleveringen worden veelvuldig gelardeerd met erotische scènes en zinspelingen. BBB is echter zo goed als kleurenblind. De overgrote meerderheid van de deelnemers is (Noordeuropees) blank en bijna uitsluitend afkomstig uit de betere lagen van São Paulo, Rio de Janeiro en Minas Gerais. 

BBB is eigenlijk een telenovela, maar met het grote voordeel van interactiviteit. Het stelt de gewone Braziliaan, die alleen maar kan dromen van een contract voor Projac en daarmee van een sleutel tot een glansrijke carrière in de Braziliaanse glamourwereld, dagelijks in staat toch actief deelgenoot te zijn van de verwikkelingen op het televisie- en computerscherm. Daarmee is BBB van Rede Globo de geniale combinatie geworden waar elke dictatuur van droomt. Het zijn de Brood en Spelen in één vorm gegoten. Daar waar de vroegere telenovelas als 'Barriga de Aluguel' door haar taboe-doorbrekende thematiek nog konden rekenen op sympathie binnen links-intellectuele kringen daar lijkt BBB door haar plat en schreeuwerig consumentisme dit krediet in een klap geheel te hebben verspeeld.

Mensalão, hoe zat 't ook alweer?

Nog dit jaar zal het federale Hooggerechtshof in Brasília (Supremo Tribunal Federal) de strafzaak tegen 38 personen binnen of in de buurt van de socialistische Partido dos Trabalhadores/PT afronden. De rechtszaak lijkt nu al het proces van de eeuw te gaan worden, waarbij hele grote politieke belangen op het spel staan. Het belooft dan ook politiek vuurwerk te gaan worden. Maar hoe zat het ook alweer met die Mensalão do PT?

In 2005 onthulde de toenmalige federale afgevaardigde Roberto Jefferson (PTB) een vermeend corruptienetwerk waarbij parlementariërs van de regeringscoalitie periodiek geld op hun bankrekening kregen overgemaakt in ruil voor hun politieke stem in het federale Congres voor wetsvoorstellen van de regering avn Luiz Inácio Lula da Silva. De man die daarbij wordt gezien als een van de centrale personen is president Lula's kabinetschef en PT-kopstuk José Dirceu. (Hij trad terug als lid van het kabinet en hernam zijn zetel in het Huis van Afgevaardigden. Dat Huis echter zag zich genoodzaakt hem uit zijn functie te zetten en hem het passief kiesrecht voor tien jaar te ontnemen.) Naast Zé Dirceu werden José Genoino (ex-gedeputeerde en ex-partijvoorzitter), Delúbio Soares (ex-partijpenningmeester) en Silvio Pereira (ex-secretaris-generaal van de PT) door het STF officieel als hoofdrolspelers aangemerkt en aangeklaagd wegens bendevorming en actieve corruptie. Het STF kwam eveneens tot de conclusie dat diverse ondernemers (o.a. ene Marcos Valério) bij de illegale praktijken betrokken zijn geweest, onder meer via witwasactiviteiten.

Uiteindelijk zouden in 2011 36 van de 38 verdachten in staat van beschuldiging worden gesteld, die de komende maanden voor de federale hogerechters zullen moeten verschijnen. De zaak houdt de politieke gemoederen in het land stevig bezig. Er zijn duidelijke signalen dat oud-president Lula, die altijd heeft volgehouden van niets te hebben geweten en daarmee steevast weg wist te komen, achter de schermen zijn invloed doet gelden om de Mensalão-zaak te beïnvloeden teneinde het hele proces te traineren. Uitstel betekent immers tijdwinst en daarmee een grotere kans dat bepaalde beschuldigingen verjaren en derhalve geseponeerd zullen moeten worden. Ook de door de pers op dit moment breed uitgemeten Cachoeira-rechtszaak (waarbij allerlei politici zich zakelijk zouden hebben ingelaten met een uitbater van illegale kansspelen) moet tegen het licht van de Mensalão-proces worden gezien. De PT heeft haar steun aan het parlementaire onderzoek gegeven in de hoop dat die rechtszaak de publieke aandacht voor de Mensalão-zaak weet te verminderen en eventuele negatieve uitspraken tegens het proces voor het publiek te kunnen verdoezelen.

Vijftien rijkste Braziliaanse steden in het jaar 2025

In 2009 kwam PriceWaterhouse & Coopers met een studie naar de rijkdom van steden in de wereld in het jaar 2025. Op basis van die studie heeft de maker van dit filmpje (juniorpetjua) de top vijftien van de Braziliaanse steden in dat jaar samengesteld.

https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562

De nieuwe Boswet, veto van Dilma?

Vandaag wordt de presidentiële reactie verwacht op het door het federale Huis van Afgevaardigden aangenomen Boswet. Naar alle waarschijnlijkheid zal presidente Dilma op bepaalde onderdelen een veto uitspreken. Een algeheel presidentiële veto, zoals geëist door de (internationale) milieubeweging, zit er niet in. Om de geesten daartoe rijp te maken deden minister Ideli Salvatti en vice-president Michel Temer de afgelopen week in de media reeds uitspraken in die richting. Vooral een amnestie voor illegale houtkappers uit het verleden lijkt bij Dilma op een veto te kunnen rekenen.
Al met al lijkt het door het ontbreken van een totale veto door de presidente een zwarte dag voor het milieubehoud te worden. De tekst die door het Huis van Afgevaardigden is aangenomen zal een grote wissel op het behoud van het tropische regenwoud trekken. En dat in het jaar dat Brazilië gastheer voor de grote international milieutop (Rio 20+) zal zijn.

En de Prêmio Camões gaat dit jaar naar ...

Vandaag werd in Lissabon de hoogste literaire onderscheiding in het Portugese taalgebied, de Prêmio Camões toegekend aan de Braziliaanse schrijver Dalton Trevisan. In Nederland is zijn werk nauwelijks bekend. In de jaren '70 raakte het publiek op kleine schaal met deze schrijver bekend. In die decennia heeft August Willemsen een tweetal werken van Trevisan naar het Nederlands vertaald, De Koning der Aarde (O Rei da Terra) en De Vijfvleugelige Vogel (O Pássaro dos Cinco Asos). In 1992 bracht uitgeverij Meulenhoff Trevisan's De Zoete Vijandin op de markt.
Dalton Jérson Trevisan werd in 1925 in Curitiba, de hoofdstad van de deelstaat Paraná, geboren en zou er nooit meer weggaan. Hij leidt tot op de dag van vandaag een teruggetrokken leven. Trevisan mijdt de pers en er zijn nauwelijks foto's van hem bekend. Met recht een Braziliaanse J.D. Salinger, de Noordamerikaanse schrijver wiens zelfverkozen afzondering legendarisch is geworden.

Arquivo Cid Destefani

Het werk van Dalton Trevisan bestaat voornamelijk uit korte verhalen die zich in zijn geboorte- en woonplaats Curitiba plaatsvinden. Alhoewel gebaseerd op situaties en personages uit deze stad hebben zijn werken toch een universele lading. Met verzorgd taalgebruik en gebruikmakend van volkse elementen in zijn woordgebruik creëert hij een stijl die wegens zijn ultracompactheid door critici wordt aangeduid als "haiku's in prozavorm". Trevisan staat bekend als iemand die op vileine manier graag de hypocrisie van de Braziliaanse middenklasse aan de kaak stelt.
Trevisan is de zesde Braziliaanse schrijver die sinds de instelling van de Prêmio Camões in 1989 de onderscheiding mag ontvangen. Ferreira Gullar, João Ubaldo Ribeiro, Lygia Fagundes Telles, Jorge Amado en João Cabral de Melo Neto gingen hem voor. Aan de prijs is een bedrag van 100.000 euro verbonden.

Herfst in Brazilië

Deze dagen laat Brazilië zich van haar grootste verscheidenheid zien. De meteorologische verscheidenheid dan wel te verstaan. Een blik op de weerkaart van vandaag: zware regenval die in de deelstaten Amazonas en Espírito Santo tot grote overstromingen hebben geleid. Die laatste deelstaat is opmerkelijk omdat in de buurstaat Bahia juist een extreme droogte heerst, waardoor ruim 230 gemeenten de noodtoestand hebben uitgeroepen. Het noordoosten van Brazilië wordt zwaar getroffen door de ergste droogteperiode sinds 27 jaar.


En dan de twee meest zuidelijke deelstaten, Rio Grande do Sul en Santa Catarina. Terwijl in het Amazonegebied het kwik oploopt tot boven de dertig graden Celsius worden de Brazilianen in het zuiden geteisterd door winterse kou van rond de 10 graden Celsius, met plaatselijk temperaturen onder het vriespunt.

Tja, het is weer volop herfst in Brazilië.

Moederdagcadeau

Presidente Dilma Rousseff doet het goed in de peilingen. Haar partij leidt een coalitie die de oppositie in het federale Congres vleugellam heeft gemaakt. De Partido dos Trabalhadores lijkt op weg om de vaste regeringspartij van het land te worden. Het schrikbeeld dat de veelal rechtse oppositie onder leiding van de PSDB schetst van een socialistisch Brazilië à la het Venezuela van Hugo Chávez of het Cuba van de Castro's snijdt echter totaal geen hout. Brazilië is een coalitieland, waarbij de eeuwige middenpartij de PMDB een cruciale rol speelt in de poging om van het land in ieder geval een sociaaldemocratische welvaartsstaat te maken.
De termijnen van de presidenten Fernando Henrique Cardoso (PSDB) en Luiz Inácio Lula da Silva (PT) hebben Brazilië geen windeieren gelegd. Nadat FHC de fundamenten had gelegd voor de huidige dynamiek van het land, maakte Lula daar vervolgens handig gebruik van om zijn idealen van meer sociale gerechtigheid te concretiseren. In wezen hadden beide staatshoofden daarbij eenzelfde idee van een sociale welvaartsstaat voor ogen. (Vergeet niet dat de PSDB in naam een sociaaldemocratische partij pretendeert te zijn, de Partido da Social Democracia Brasileiro en dat president FHC binnen de internationale sociaaldemocratische wereld een groot aanzien geniet.) Daar waar FHC en Lula in mindere mate zaaiden lijkt de huidige president van het land Dilma Rousseff de rijpe vruchten te kunnen plukken. Ondersteund door stijgende exportinkomsten uit met name de landbouw en de groeiende economische potentie door o.a. een expanderende aardolieindustrie zijn er voldoende financiële middelen daar om van Brazilië een welvaartsstaat te kunnen maken en in het kielzog daarvan de machtspositie van met name de PT voor de komende decennia te verankeren.
Het leidt mijns inziens dan ook geen twijfel dat de ene na de andere sociale wetgeving de socialisten ook electoraal geen windeieren zullen gaan leggen. Na het uiterst succesvolle Bolsa Família-programma, die uiteindelijk (ook hier na voorbereidend werk van FHC) onder president Lula volledig tot stand kwam en waardoor miljoenen arme Brazilianen voor het eerst in hun leven op relatief eenvoudige wijze in hun basisbehoeften konden voorzien volgden andere prestigieuze sociale programma's op met name het gebied van volkshuisvesting (Minha Casa, Minha Vida), sanitaire voorzieningen en inkomenssteun. Presidente Dilma heeft zich bij haar aantreden in 2011 ten doel gesteld om onder haar bewind eens en voor altijd af te rekenen met de aller ernstige vormen van armoede. In juni van dat jaar lanceerde ze daartoe het programma Brasil Sem Miséria, waarvan gisteren het met veel publiciteit omgeven onderdeel Brasil Carinhoso werd bekendgemaakt. Het was Moederdag (of zoals het in Brazilië heet Dag van de Moeders) en een uitstekende gelegenheid voor de federale regering om goede (electorale) sier te maken met een programma dat voorziet in inkomensonder-steuning  voor gezinnen met kinderen tussen de 0 en de 6 jaar. Elk gezin ontvangt daartoe gegarandeerd R$70 per afzonderlijk gezinslid. Daarnaast voorzien de plannen in de uitbouw van het aantal crèches en een aantal voorzieningen in de kindergezondheidszorg.
De PSDB zal al deze plannen tandenknarsend aanschouwen. Met de riante mogelijkheden voor de socialisten om de komende jaren met dit soort Moederdagcadeautjes belangrijke verkiezingen in te gaan (in oktober dit jaar gaan de Brazilianen nieuwe burgemeesters en gemeenteraadsleden kiezen) zal de populariteit van de PT-president en daarmee de machtspositie van haar partij alleen maar toe kunnen nemen. De oppositie kan om het verschil te maken alleen maar de ethische kaart spelen. Het is dan ook geen wonder dat de PSDB en haar bondgenoten DEM en PPS juist deze maanden, door het uitspelen vande kaart van het Mensalão-proces en het parlementaire Cachoeira-onderzoek, probeert aan te tonen dat de socialisten corruptie-gevoelig zijn en zo toch nog de stem van het volk te kunnen winnen.

Presidente Dilma benoemt leden Waarheidscommissie

De benoeming door presidente Dilma Rousseff van de zeven leden van de Waarheidscommissie om mensenrechtenschendingen in het verleden te onderzoeken is een historische gebeurtenis. Het is van cruciaal belang dat deze commissie uiteindelijk de volledige reikwijdte van de schendingen tijdens Brazilië's militaire bewind aan het licht zal brengen."Dit is een moment van groot historisch belang voor gerechtigheid en democratie in Brazilië. Zij die in de handen van de veiligheidsdiensten werden vernederd, gemarteld of hun geliefden verloren hebben te lang moeten wachten op het moment dat de waarheid omtrent deze misdrijven zou worden onthuld, aldus Atila Roque, uitvoerend directeur van Amnesty International-Brazilië. Amnesty International dringt er bij de commissieleden op aan dat deze Waarheidscommissie op een onpartijdige, gedegen en transparante wijze haar werk doet teneinde de in het verleden begane misdrijven volledig aan het licht te kunnen brengen. Hiertoe moeten zij met voldoende middelen worden toegerust om deze rol effectief te kunnen vervullen.

Succesvolle waarheidscommissies moeten dienen als middelen om in het verleden begane misdrijven te onthullen, aan te klagen en uiteindelijk als een katalisator moeten werken om gerechtigheid te kunnen bewerkstelligen. Op die wijze zullen de bevindingen van de nieuw gevormde Commissie de belangrijke pogingen van het Openbaar Ministerie om strafrechtelijk onderzoek tegen verdachte misdadigers uit het verleden bespoedigen.

Het is tijd voor Brazilië om de demonen uit het verleden ten ruste te leggen, in lijn met vele landen in de regio die mensenrechtenschenders uit het verleden ter verantwoording hebben geroepen. "Het tonen van waarheid en gerechtigheid dienen beiden om de rechten van de slachtoffers en hun naasten gestand te doen en tevens om te voorkomen dat deze misdrijven niet herhaald zullen worden", zegt Atila Roque.

http://www.amnesty.org/en/news/brazil-truth-commission-signals-long-overdue-justice-past-crimes-2012-05-11

In memoriam, Ayrton Senna

	Divulgação

Het is vandaag op de kop af alweer achttien jaar geleden dat Formule 1-coureur Ayrton Senna (1960, São Paulo) dodelijk verongelukte tijdens de Grand Prix van San Marino, verreden op het circuit van Imola in Italië. Senna was en is nog steeds een volksheld in Brazilië. In totaal reed hij 162 GP-wedstrijden waarvan hij er 41 heeft gewonnen. Tachtig keer stond hij op het erepodium en vertrok hij 65 keer van pole position. Tot driemaal toe werd Senna wereldkampioen. Daarmee is Senna de beste Braziliaanse autocoureur die het land in haar geschiedenis heeft voortgebracht. De stad São Paulo schonk dan ook de naam van deze sportman aan een belangrijke straat in de stad, wat naar mijn weten nog geen enkele voetballer, toch volkssport nummer een, ten deel is gevallen. 

Nando Poeta, 1º de maio em Cordel

De dichter Nando Poeta werd in 1962 in Natal, de hoofdstad van de deelstaat Rio Grande do Norte geboren. Na zijn studie sociologie vestigde hij zich als leraar in São Paulo en is vandaag de dag prominent lid van de linkse Braziliaanse splinterpartij de PSTU, de Partido Socialista dos Trabalhadores Unificado. Aan hem deze Eerste Mei het woord, want ere wie ere toekomt de Dag van de Arbeid behoort toe aan de socialisten en communisten onder ons. Het is hun feestje en dat kan ik als links-liberaal historicus persoonlijk zeer waarderen. Ook dergelijke oude waarden moeten we respecteren en koesteren. We leven immers (nog) in een vrije wereld.

Brizola, de next generation

Tijdens mijn opleiding had je van die namen die je als beginnend brazilianist automatisch moest kunnen opsommen als het om naoorlogse Braziliaanse politici ging. Bovenaan met stip natuurlijk oud-dictator Getúlio Vargas, gevolgd door illustere personen als Kubitschek en Goulart, Castelo Branco en Geisel, FHC en Lula. Maar een van de namen die steevast tot mijn verbeelding heeft gesproken is die van Leonel Brizola, als oprichter en natuurlijk leider van de PDT (Partido Democrático Trabalhista) het boegbeeld van links-Brazilië. In ieder geval tot aan de opkomst midden jaren '90 van Luiz Inácio Lula da Silva, ten tijde van de eerste regering van president Fernando Henrique Cardoso.

Brizola is alweer een kleine acht jaar geleden overleden.en ik kan me de koppen van de Braziliaanse kranten in 2004 nog levendig voor de geest halen. De teneur? Inderdaad, ferme uitspraken: Een boegbeeld van de democratie is ons ontvallen. Een politiek monument is niet meer.
En nu blijkt dat de naam Brizola weer terug is van weggeweest. Grootvader Leonel zou trots zijn geweest op zijn kleinzoon Carlos Daudt Brizola (1978), binnen de Braziliaanse politiek beter bekend onder de naam Brizola Neto. Deze laatste is namens de PDT federaal afgevaardigde voor de deelstaat Rio de Janeiro en wordt vandaag door presidente Dilma benoemd tot de nieuwe federale minister van Arbeid en Werkgelegenheid. (Als opvolger van Carlos Lupi, eveneens een carioca, nationaal voorzitter van de PDT en een trouwe aanhanger van Leonel Brizola, die eind vorig jaar uit zijn ambt werd ontheven vanwege vermeende corruptie-praktijken binnen zijn eigen ministerie.)
In tegenstelling tot zijn kleinzoon (foto hieronder) heeft de oude Brizola het in zijn decennialange carrière nooit tot een hoge federale regeringspost kunnen schoppen. Hij was drie termijnen deelstaatgouverneur (dat hij dat zowel in zijn geboortestaat Rio Grande do Sul als in zijn latere domicilie Rio de Janeiro was maakt Brizola uniek in de Braziliaanse geschiedenis. Het is naast hem niet eerder voorgekomen dat een politicus het hoogste deelstaatsambt in twee verschillende staten vervulde) en daar tussendoor "gewoon" parlementariër op gemeente-, deelstaat- en federaal niveau.
Leonel Brizola stond bekend als een charismatisch en retorisch zeer begaafd politicus. Hij was in de jaren voorgaand aan de militaire staatsgreep in 1964 uiterst actief op de linkerflank van de Braziliaanse politiek. Begonnen als protegee van het politieke monument en eveneens gaúcho Getúlio Vargas maakte hij snel opgang binnen de linkse, zogenoemde trabalhistische stroming, die haar hoogtepunt bereikte in Brizola's zwager João Goulart, vice-president namens de PTB (Partido Trabalhista Brasileiro) en in die hoedanigheid aanleiding tot de militaire machtsgreep. Van 1965 tot eind jaren '70 verbleef Brizola in ballingschap in buurland Uruguay en Portugal, waarbij hij zich ontwikkelde als de leider van linkse oppositie in exil. Na terugkomst in Brazilië vestigden hij en zijn familie zich definitief in Rio de Janeiro en stichtte hij samen met vooraanstaande linkse politici en intellectuelen de PDT, centrum-links van de toendertijd veel radicalere, uitgesproken socialistische  PT (Partido dos Trabalhadores) gepositioneerd. De partij werd het onderdak van gematigd links en kende illustere leden als de bekende antropoloog Darcy Ribeiro en de huidige presidente Dilma Rousseff, die pas in 2000 haar partijlidmaatschap opzegde en zich bij Lula's PT aansloot.
De politieke nekslag voor Brizola is de wat ik maar gemakshalve neoliberale polarisatie van de jaren '90 en '00 ben gaan noemen. De van origine sociaaldemocratische president Fernarndo Henrique Cardoso/FHC werd meer en meer het toonbeeld van een strikt neoliberaal beleid, dat in de bestrijding van de inflatie en het opbreken van het naar binnengekeerde Braziliaanse economie weliswaar de fundamenten voor de huidige welvaart in het land heeft gelegd, maar daardoor de behoefte aan een meer radicaal-linkse oppositie juist sterker deed voelen. Leonel Brizola was daarvoor in zijn gematigdheid niet de juiste man en moest het "grote werk" uiteindelijk overlaten aan de partij van zijn vriend en vakbondsman Luiz Inácio Lula da Silva uit São Paulo.
De PDT is een van de trouwste bondgenoten van de PT. Het steunde Lula al in 1989 tijdens de tweede ronde van de presidentsverkiezingen, die uiteindelijk naar rechtse Fernando Collor de Melo ging. Sindsdien levert de partij aan de regeringen van Lula en Dilma altijd ministers van formaat, waarvan nu zijn kleinzoon de allereerste uit de familie-Brizola zelf zal zijn.

Brizola Neto komt politiek echter niet uit de lucht vallen en kent het metier reeds van binnen en van buiten. Op zestienjarige leeftijd was hij al een van de persoonlijke secretarissen van zijn opa. Hij werd een bekend voorman van de jongerenafdeling van de PDT en in 2004 op zijn zesentwintigste  gemeenteraadslid in Rio de Janeiro. Twee jaar later zat hij namens die deelstaat in het federale Huis van Afgevaardigden. En nu dus minister van Arbeid en Werkgelegenheid in het kabinet van oud-peedetista Dilma.
Hoe Brizola Neto zich verder zal gaan ontwikkelen is nog maar de vraag. Hij ontbeert vooralsnog de benodigde bestuurservaring, zijn partij is klein (in 2010 26 zetels in het federale Huis van Afgevaardigden), te regionaal actief (primair Rio de Janeiro en de drie zuidelijke deelstaat Rio Grande do Sul, Santa Catarina en Paraná) en een Brizola zie ik nog niet zo snel het voorbeeld van Dilma volgen om de overstap naar de PT maken. Maar het feit dat hij zover gekomen is zal zijn grootvader nu reeds tot tevredenheid stemmen.