In mei 2002 werd hij in de STF benoemd als laatste waakhond van de neoliberale en conservatieve regeringscoalitie van president Cardoso. Een nieuwe era was aanstaande, want iedereen ging er vanuit dat de leider van de socialistische Arbeiderspartij PT (Partido dos Trabalhadores) en reeds tweemaal eerder presidentskandidaat Luiz Inácio Lula da Silva dat jaar de verkiezingen van Cardoso's protegé José Serra zou gaan winnen. Of Mendes daadwerkelijk een bewuste keuze van FHC (zoals oud-president Fernando Henrique Cardoso populair wordt aangehaald) is geweest om over zijn 'presidentiële graf' heen te kunnen regeren zal toekomstig historisch onderzoek moeten gaan uitwijzen, maar het gedrag van Gilmar Mendes in de STF in de jaren die na 2002 zouden volgen lijkt daar vooralsnog toch wel op te duiden.
Mendes heeft de afgelopen twaalf jaar voortdurend met links-Brazilië in de clinch gelegen. Was het niet door zijn stemgedrag, dan wel door vermeende politieke uitspraken over met name leden van Lula's en later Dilma's PT. Menigmaal heeft hij met bepaalde juridische uitspraken de schijn tegen zich gekregen personen uit de kring rond FHC de hand boven het hoofd te hebben gehouden, zoals twee van zijn intimi en zeer vooraanstaande ministers uit diens kabinet José Serra en Pedro Malan, die beiden wegens administratief wanbestuur waren aangeklaagd maar wiens zaken mede door toedoen van Mendes geseponeerd werden. Daarnaast baarde hij verontwaardiging met de rol die hij zou hebben gespeeld in de uiteindelijke toewijzing van een habeas corpus aan de ondernemer Daniel Dantas die in 2008 tot over zijn nek in de corruptie-aantijgingen zat. Tot tweemaal toe had Mendes een uitspraak van een lagere rechter in São Paulo tot de preventieve hechtenis van Dantas overruled. Dit tot zeer grote onvrede binnen de wereld van de rechters op deelstaatniveau. In 2008 diende de CUT, de nauw aan de PT-gelieerde en grootste vakbond van het land, bij de senaat een verzoek tot impeachment in wegens vermeend voor een hoge rechter onwaardig gedrag. Mendes overleefde het, wederom door de steun van de vooraanstaande juridische vakbroeders uit de Braziliaanse juridische wereld. Daarnaast werd zijn naam de afgelopen jaren veelvuldig in direct verband gebracht met een topcrimineel als Carlos Cachoeira en diens politieke vriend, de toenmalige senator van de deelstaat Goiás Demóstenes Torres.
En nu, anno 2014, heeft Gilmar Mendes wederom de gramschap van de PT over zich afgeroepen door te suggereren dat de socialisten en haar achterban zich door het collectief betalen van de hoge boetes van kopstukken uit de PT, opgelegd naar aanleiding van de Mensalão-zaak, openlijk aan het witwassen van geld schuldig zouden maken. Opnieuw klinkt in linkse kringen de roep om zijn impeachment door de senaat. Daarnaast diende partijvoorzitter van de PT Rui Facão deze week een officiële klacht in bij het STF wegens smaad en lastering. Deze werd uiteindelijk door hoge rechter Luiz Fux verworpen, omdat niet de PT als partij maar uitsluitend sympathisanten van die partij het geld voor de boetes hadden ingezameld. Juridisch gezien is daar geen speld tussen te krijgen, maar het toont de historische afgunst aan die links-Brazilië tegen Gilmar Mendes koestert.
Mendes is op dit moment 58 jaar oud en kan formeel nog twaalf jaar in functie blijven. Leden van het STF worden namelijk voor het leven benoemd en moeten pas op hun zeventigste definitief met pensioen. Of hij dat gaat volmaken valt nog te bezien. Zijn naam wordt de laatste tijd veelvuldig in verband gebracht als mogelijk toekomstig gouverneur van zijn eigen deelstaat Mato Grosso. Tot die tijd zal hij met zijn politiek gewaagde uitspraken nog voor de nodige beroering in het land zorgen en als een trouw erfstuk van het presidentschap van FHC de socialisten nog menigmaal het vuur danig aan de schenen leggen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten