Titanenstrijd in Sampa

Nog ruim een halve maand te gaan, dan gaat Brazilië naar de stembus. Ditmaal voor de verkiezingen van de burgemeester en een nieuwe gemeenteraad. In een aantal steden lijkt de strijd al gestreden en maken de zittende burgemeesters een grote kans voor een tweede termijn te mogen aantreden (Rio de Janeiro, Goiânia). In andere grote gemeenten is het nog ongemeen spannend. In Porto Alegre zou een kandidate van de Partido Comunista do Brasil voor het eerst in deze stad de macht kunnen grijpen, in Belo Horizonte en Recife is er een tweestrijd tussen de socialistische Partido dos Trabalhadores en de zittende sociaaldemocraten van de PSB, de Partido Socialista Brasileira gaande. Maar de meeste ogen in Brazilië en daarbuiten blijven toch gericht op de verwikkelingen in de grootste en economisch belangrijkste stad van het land, São Paulo.
Daar vond gisteren het eerste grote televisiedebat plaats, georganiseerd door de kwaliteitskrant O Estado de São Paulo in samenwerking met TV Cultura en YouTube. De uitzending gaf duidelijk weer hoe de electorale kaarten in São Paulo op dit moment geschud zijn. Alles lijkt erop dat het tot een tweede ronde zal komen. Maar anders dan verwacht zal dat niet gaan tussen de socialisten van de PT en haar aartsrivaal in deze deelstaat de PSDB (Partido da Social Democracia Brasileira). Ditmaal staat de populistisch-rechtse Celso Russomanno van de PRB in de peilingen ferm op voorsprong en zal het in november opnemen tegen de winnaar van de eeuwige strijd tussen de twee traditionele kemphanen.

Sergio Neves/AE

Dat was aan het verloop van het debat goed te merken. Russomanno leek er bijna niet toe te doen. Iedereen lijkt er vrede mee te hebben dat hij als eerste uit de stembus zal komen en dat het kruit tegen hem bespaard wordt voor de tweede ronde. Het werd dan ook een vilein debat tussen de kandidaten José Serra (PSDB) en de Lula-kandidaat van de PT, Fernando Haddad.
Serra, oud-minister van gezondheid onder president Fernando Henrique Cardoso/FHC, eerder burgemeester van de stad en voormalig gouverneur van de deelstaat São Paulo, verweet zijn opponent en diens partij de presidentiële inmenging in de electorale strijd (presidente Dilma Rousseff zou in de loop van de campagne een aantal voor Haddad electoraal zeer gunstige maatregelen hebben genomen) en de benoeming van de PT-ikoon Marta Suplicy tot federaal minister van Cultuur (waardoor zij werd gecompenseerd voor haar verlies in de strijd met Haddad om de PT-kandidatuur in São Paulo en zich zo zonder gezichtsverlies openlijk in de strijd kan mengen). Haddad op zijn beurt verweet de PSDB-kandidaat diens voortijdig vertrek als burgemeester om zich in 2006 in de strijd voor het presidentsschap te werpen.
Het moddergooien tussen de partijen verhulde wat deze verkiezingen gekenmerkt heeft, de algehele visieloosheid van de kandidaten. Anders dan in Rio de Janeiro, waar PSOL-kandidaat Marcelo Freixo zijn visie op een toekomstige stad tijdens de campagne laat meespelen en zo zittend burgemeester Eduardo Paes (PMDB) dwingt om enigszins met een visie te komen, is de electorale strijd in São Paulo ontaard in slagveld waarbij principes en idealen het hebben afgelegd tegen een botte machtstrijd tussen de eeuwige rivalen FHC/Serra en oud-president Lula.