Grensgebieden waar illegale houtkappers en veeboeren in het noorden van Brazilië actief zijn kennen een geschiedenis van agrarische conflicten en geweld. Het gebrek aan effectieve aanwezigheid van de staat in deze gebieden en het gebrek aan politieke wil om in te grijpen leidden ertoe dat de elite op het platteland straffeloos geweld hebben kunnen inzetten tegen milieu- en landactivisten. Straffeloosheid blijft het grootste obstakel. Volgens de Katholieke Land Commissie (Commisão Pastoral da Terra, CPT) zijn er sinds 1985 meer dan 1.500 activisten tijdens agrarische conflicten gedood, maar zijn er minder dan honderd ooit veroordeeld. Meer dan 1.800 agrarische activisten hebben het laatste decennium doodsbedreigingen ontvangen. In 2012 werden 36 personen gedood in het kader van landconflicten, waarvan drie in de deelstaat Maranhão. Uit cijfers van de CPT blijkt dat landconflicten sinds de jaren '70 van de vorige eeuw tot duizenden moorden hebben geleid. Slechts weinig zaken zijn succesvol onderzocht. Honderden agrarische activisten verkeren door hun werkzaamheden in ernstig gevaar.
Op woensdag 13 november jongstleden werden 45 gezinnen van de Campo da Bandeira-gemeenschap en 15 gezinnen van de Arame-gemeenschap door de politie van deelstaat Maranhão gedwongen uitgezet en dak- en landloos achtergelaten na een bevel daartoe van een rechter in eerste instantie. De autoriteiten van de deelstaat hadden de bewoners gebrekkig geïnformeerd en de gezinnen werd te kennen gegeven hun huis en land binnen enkele uren te verlaten, ondanks een hangend cassatieproces tegen het betreffende ontruimingsbevel. Andere garanties, waaronder de gelegenheid voor consultatie van de getroffen mensen, werden voorafgaand aan de ontruiming niet gegeven. De gezinnen kunnen geen kant op en verblijven sindsdien in het hoofdkantoor van de Vakbond voor Agrarische Arbeiders in de gemeente Alto Alegre.
Het land dat door de beide gemeenschappen bezet was is het onderwerp van een eigendomsdispuut tussen de deelstaat Maranhão en een private partij. Tegelijkertijd is het landhervormingsinstituut van de deelstaat betrokken bij een landtoekenningsproces waarbij de claims van de landbezettende gemeenschappen wordt onderzocht. Dit proces is voor de Arame-gemeenschap reeds afgerond en aangaande de Campo da Bandeira-gemeenschap in het laatste stadium.
Op 14 oktober werd de laatstgenoemde gemeenschap door vijf mannen aangevallen, waarbij een deel van de woningen en de gewassen van de gemeenschap werden verbrand. Ondanks een reeks klachten heeft de politie nog geen adequaat onderzoek naar de bedreigingen en aanvallen aan het adres van de Campo da Bandeira-gemeenschap gedaan en geen stappen ondernomen om de benodigde beveiliging te bieden. Vier gemeenschapsleiders (José Santana, Nena Rodrigues do Nascimento, João Rosa de Souza Filho en Antonio Gaspar Ribeiro) hebben directe doodsbedreigingen ontvangen van in het gebied patrouillerende groepen gewapende mannen.
De twee gemeenschappen vrezen reeds geruime tijd verschillende gedwongen uitzettingen en staan al sinds 2007, toen de processen tot landtoekenning werden opgestart, bloot aan aanvallen van grote boeren in de regio. De vertragingen in de afsluiting van de processen hebben het conflict tussen de gemeenschappen en de boeren alleen maar verergerd. Op 14 september dit jaar vielen vijf tot zes gewapende mannen de Campo da Bandeira-gemeenschap aan en vuurden daarbij herhaaldelijk op de gezinnen en hun bezittingen. Twee landarbeiders raakten daarbij gewond. In oktober jongstleden hadden twintig gemeenschapsleiders, afgevaardigden van de rooms-katholieke kerk een onderhoud met ITERMA, het landhervormingsinstituut van de deelstaat Maranhão, waarbij zij de urgentie benadrukten om het eigendomsproces van de Campo da Bandeira-gemeenschap af te ronden.
De regering van Brazilië is onder nationaal en internationaal mensenrechtenafspraken verplicht het recht op adequate bewoning te respecteren, beschermen en af te ronden. Zij dient zich te onthouden van gedwongen huisuitzettingen. Het betreft de International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR), dat via artikel 11(1) het recht op adequate bewoning garandeert. Daarnaast is Brazilië partij bij artikel 17 van het International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR) waarin bescherming tegen arbitraire en onwettige inmenging in de privacy, het gezinsleven en bewoning wordt geboden. Tevens heeft het VN-Comité aangaande Economische, Sociale en Cultuele Rechten in haar General Comment 7, paragraaf 14 benadrukt dat zelfs al kan een ontruiming als gerechtvaardigd worden aangemerkt, "it should be carried out in strict compliance with the relevant provisions of international human rights law and in accordance with general principles of reasonableness and proportionality."
Bron: Amnesty International
Geen opmerkingen:
Een reactie posten