dinsdag 26 november 2013

Crude cost of Brazil’s new pipeline is a dark shadow

Petrobras’s refinery threatens the livelihoods of fishermen
The hut on Maua beach, a sleepy fishing community on the north edge of Rio de Janeiro’s Guanabara Bay, is almost unnoticeable. The turquoise doors of the dirty, whitewashed shack are bolted, and a small frosted porthole reveals nothing of the building’s purpose.
In Mage, an impoverished town of 250,000, far from the glamour and wealth of Rio’s beaches and skyscrapers, wooden fishing boats line the shore and stray dogs wander about aimlessly. The faded letters above the door read Ahomar – in English, the Association of the Men and Women of the Sea.
Meanwhile, 46 miles away, oil executives and government officials last month gathered at a luxury hotel for a multibillion-dollar auction for the rights to the massive Libra oil field, 140 miles off Rio’s coast.
For industry watchers, the story was the deal struck by a consortium of Brazilian and foreign companies for the 12 billion barrels of reserves, paying £4.27bn in signing fees alone. But for human rights campaigners, the real story lies back in Mage – where a battle is being fought for the soul of Guanabara Bay.
It is a battle that Alexandre Anderson de Souza, 43, knows too well. The seaman has his home in Mage and has moored his boat off the beach for years. Like thousands of others, his livelihood depends on the sealife of the beautiful, 19-mile bay, at the end of which sits the city of Rio. Once, the bay had healthy mangroves, clean beaches and a teeming ecosystem. But decades of reckless development led to its pollution, and a disastrous leak in 2000 saw more than a million litres of crude spew into the bay from a pipeline owned by the Brazilian state-owned energy giant, Petrobras.
The leak destroyed many of the mangroves; 13 years later, despite efforts to clean up the bay, they have yet to return. For Mr de Souza and his friends, nothing was the same after the leak. Whereas before they could land hundreds of pounds of fish in a day, afterwards they could only land a handful – and the catch was often contaminated by oil.
When it was clear that Petrobras was intent on building a second massive refinery, Comperj, costing £224m and promising thousands of jobs to the local construction industry, on the bay, Mr de Souza says the fisherman had to fight – or lose their livelihoods.
“It would be the end of us,” he said. “We need the sea to eat and to support our families. In the 1990s, there were 23,000 families fishing the bay. Now there are fewer than 5,000.”
With his friends, in 2007 he formed Ahomar, which now represents about 2,000 men and women who fish for a living in the shadow of Sugarloaf Mountain. Their active resistance included anchoring their boats to stop construction of new pipelines, and using their nets to prevent large ships from passing through the bay.
Soon after that, he says, the violence started. Mr de Souza – who as the group’s leader claims he has survived six attempts to kill him – says he was first shot at by two men near the pipeline works in May 2009.
Weeks later, the organisation’s former treasurer, Paulo Cesar dos Santos Souza, was shot in the head five times in front of his wife and children. Before he was killed, his assailants are claimed to have dragged him out of his house, beaten him and questioned him about Ahomar activities.
In January the following year, fisherman Marcio Amaro was killed. Previously, he is said to have filed a formal complaint about what he claimed were illegally armed men at the construction site.
Mr de Souza was given police protection, but the attempts on his life continued. In July 2010, he returned home with his wife to find two armed men waiting outside his house. He called the police, and a shoot-out ensued.
In June 2012, the Rio+20 summit brought dozens of heads of state to Rio to discuss environmental policies. Just as the summit was drawing to a close, two leaders of the association, Almir Nogueira de Amorim and Joao Luiz Telles Penetra, went out fishing in the bay and did not return alive.
Mr Penetra’s body washed up at a shipyard days later, reportedly with his arms and legs tied with rope in the foetal position. Mr de Amorin’s body was found in the same state: he was tied to his boat and had  bruises on his neck.
After these killings, Mr de Souza was forced out of Mage. “He had been under police protection at home for three years, but it just became too dangerous for him to remain there,” said Renata Neder, Amnesty International’s human rights adviser.
“The security guards who worked on the construction sites are very often the same men that are linked to the militias who control the area, and to the police. It is difficult for him to be safe in his own home.”
Earlier this month, there were break-ins at Mr de Souza’s home and Ahomar’s offices. Both were vandalised and property, including computer equipment, was stolen. “They are trying to drive us from our bay, but I never want to stop this fight. I never want to give in,” Mr de Souza said.
His family of seven spent months being put up in hotels by Brazil’s human rights protection programme and are now in hiding in an apartment elsewhere in the state.
Speaking to The Independent on Sunday from his hideaway, he said he was determined to continue the fight: “We want to return to our home, our residence, our city, to go back to Ahomar to continue our fight. We cannot give up. It is our community. I need to return.”
He blames groups tied to subcontractors on the pipelines for the violence. Approximately 15,000 people have been working at the site for around 20 consortia. In total, 200,000 direct and indirect jobs are expected to be created at Comperj.
A spokesman for Petrobras, one of the world’s largest companies, with revenues last year of £89bn, said: “Petrobras repudiates any threats to the fishermen and categorically reaffirms that it has had no involvement with the cases.”
He added that the company “maintains a constant dialogue with these stakeholders and others in the communities. Additionally, all Petrobras projects strictly follow the provisions of environmental licences.
“Petrobras has supported various environmental and social initiatives in Guanabara Bay, such as Projeto Mova Brasil [which supports adult literacy], and others.”
Ms Neder, of Amnesty, added: “We believe Alexandre is now safe, but we have two main demands.
“We want him to be able to return to Mage to continue his work. And we want all of the murders and threats against Ahomar to be investigated properly – which we do not believe they have been.”
Caitriona Rice, protection coordinator for the Americas for NGO Frontline Defenders, said: “Even when investigations are carried out they tend to take a very long time; convictions are rare and the identification of the intellectual authors of attacks on human rights defenders are even rarer.”
Mr de Souza declined to talk last week about the deaths of his friends. But previously he has spoken about how their loss has driven him on: “They were drowned by the water that flows from the very river we are trying to save, the environment we are trying to preserve.
“They kill us and we bury our friends. When we bury them, a little bit of ourselves goes with them. But we will not be driven out of our homes on Guanabara Bay.
“The choice is simple – either we impose our will and survive – or we leave things as they are and use our boats as firewood to cook our last meal on the beach.”

woensdag 20 november 2013

Dia da Consciencia Negra

Over landconflicten en gedwongen huisuitzettingen in Maranhão


Grensgebieden waar illegale houtkappers en veeboeren in het noorden van Brazilië actief zijn kennen een geschiedenis van agrarische conflicten en geweld. Het gebrek aan effectieve aanwezigheid van de staat in deze gebieden en het gebrek aan politieke wil om in te grijpen leidden ertoe dat de elite op het platteland straffeloos geweld hebben kunnen inzetten tegen milieu- en landactivisten. Straffeloosheid blijft het grootste obstakel. Volgens de Katholieke Land Commissie (Commisão Pastoral da Terra, CPT) zijn er sinds 1985 meer dan 1.500 activisten tijdens agrarische conflicten gedood, maar zijn er minder dan honderd ooit veroordeeld. Meer dan 1.800 agrarische activisten hebben het laatste decennium doodsbedreigingen ontvangen. In 2012 werden 36 personen gedood in het kader van landconflicten, waarvan drie in de deelstaat Maranhão. Uit cijfers van de CPT blijkt dat landconflicten sinds de jaren '70 van de vorige eeuw tot duizenden moorden hebben geleid. Slechts weinig zaken zijn succesvol onderzocht. Honderden agrarische activisten verkeren door hun werkzaamheden in ernstig gevaar.


Op woensdag 13 november jongstleden werden 45 gezinnen van de Campo da Bandeira-gemeenschap en 15 gezinnen van de Arame-gemeenschap door de politie van deelstaat Maranhão gedwongen uitgezet en dak- en landloos achtergelaten na een bevel daartoe van een rechter in eerste instantie. De autoriteiten van de deelstaat hadden de bewoners gebrekkig geïnformeerd en de gezinnen werd te kennen gegeven hun huis en land binnen enkele uren te verlaten, ondanks een hangend cassatieproces tegen het betreffende ontruimingsbevel. Andere garanties, waaronder de gelegenheid voor consultatie van de getroffen mensen, werden voorafgaand aan de ontruiming niet gegeven. De gezinnen kunnen geen kant op en verblijven sindsdien in het hoofdkantoor van de Vakbond voor Agrarische Arbeiders in de gemeente Alto Alegre.
Het land dat door de beide gemeenschappen bezet was is het onderwerp van een eigendomsdispuut tussen de deelstaat Maranhão en een private partij. Tegelijkertijd is het landhervormingsinstituut van de deelstaat betrokken bij een landtoekenningsproces waarbij de claims van de landbezettende gemeenschappen wordt onderzocht. Dit proces is voor de Arame-gemeenschap reeds afgerond en aangaande de Campo da Bandeira-gemeenschap in het laatste stadium.
Op 14 oktober werd de laatstgenoemde gemeenschap door vijf mannen aangevallen, waarbij een deel van de woningen en de gewassen van de gemeenschap werden verbrand. Ondanks een reeks klachten heeft de politie nog geen adequaat onderzoek naar de bedreigingen en aanvallen aan het adres van de Campo da Bandeira-gemeenschap gedaan en geen stappen ondernomen om de benodigde beveiliging te bieden. Vier gemeenschapsleiders (José Santana, Nena Rodrigues do Nascimento, João Rosa de Souza Filho en Antonio Gaspar Ribeiro) hebben directe doodsbedreigingen ontvangen van in het gebied patrouillerende groepen gewapende mannen.
De twee gemeenschappen vrezen reeds geruime tijd verschillende gedwongen uitzettingen en staan al sinds 2007, toen de processen tot landtoekenning werden opgestart, bloot aan aanvallen van grote boeren in de regio. De vertragingen in de afsluiting van de processen hebben het conflict tussen de gemeenschappen en de boeren alleen maar verergerd. Op 14 september dit jaar vielen vijf tot zes gewapende mannen de Campo da Bandeira-gemeenschap aan en vuurden daarbij herhaaldelijk op de gezinnen en hun bezittingen. Twee landarbeiders raakten daarbij gewond. In oktober jongstleden hadden twintig gemeenschapsleiders, afgevaardigden van de rooms-katholieke kerk een onderhoud met ITERMA, het landhervormingsinstituut van de deelstaat Maranhão, waarbij zij de urgentie benadrukten om het eigendomsproces van de Campo da Bandeira-gemeenschap af te ronden.
De regering van Brazilië is onder nationaal en internationaal mensenrechtenafspraken verplicht het recht op adequate bewoning te respecteren, beschermen en af te ronden. Zij dient zich te onthouden van gedwongen huisuitzettingen. Het betreft de International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR), dat via artikel 11(1) het recht op adequate bewoning garandeert. Daarnaast is Brazilië partij bij artikel 17 van het International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR) waarin bescherming tegen arbitraire en onwettige inmenging in de privacy, het gezinsleven en bewoning wordt geboden. Tevens heeft het VN-Comité aangaande Economische, Sociale en Cultuele Rechten in haar General Comment 7, paragraaf 14 benadrukt dat zelfs al kan een ontruiming als gerechtvaardigd worden aangemerkt, "it should be carried out in strict compliance with the relevant provisions of international human rights law and in accordance with general principles of reasonableness and proportionality."

Bron: Amnesty International

woensdag 6 november 2013

FGV: geweldspatroon Braziliaanse politie onacceptabel

Gisteren is in São Paulo het zevende Jaarverslag voor Openbare Veiligheid van de Fundação Getulio Vargas/FGV verschenen (7 Anuário de Segurança Pública). Ook dit keer zijn de cijfers rond politiegeweld weer onthutsend te noemen. Uit de studie blijkt dat in het gehele jaar 2012 minstens 1.890 personen tijdens een confrontatie met een van de beide Braziliaanse politiediensten, zowel de militaire als de civiele politie, om het leven zijn gekomen. Dit komt neer op gemiddeld vijf burgers per dag. Ter vergelijking, in 2012 kwamen in de Verenigde Staten 410 burgers door politiegeweld om het leven. Het gerenommeerde onderzoeksinstituut spreekt van een onacceptabel patroon binnen het Braziliaanse politiekorps.


 http://www.crcursos.com.br

Aan de andere kant van het spectrum vonden in 2012 23 agenten van de militaire politie de dood tijdens diensttijd en nog eens 22 daarbuiten. Wat de civiele politie betreft zijn die cijfers respectievelijk vijf om acht. Eveneens een zorgelijke constatering aldus het FGV: "wij verdedigen noch de politieman nog de burgerbevolking.
Dezelfde studie toont aan dat meer dan 70% van de ondervraagde Braziliaanse burgers geen enkel vertrouwen heeft in de politie, een stijging van 14% ten opzicht van de onderzoeksresultaten van vorig jaar. Daar stelt het FGV tegenover dat het vertrouwen van de burgers in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië tegenovergestelde uitkomsten laat zien: 88% van de Amerikanen zegt vertrouwen in de politiediensten te hebben en 82% van de ondervraagde Britten.

 Bron: Correio Braziliense

dinsdag 5 november 2013

Amnesty: Criminalisering van protesten en politiegeweld bedreigen de fundamentele principes van de democratische rechtsstaat in Brazilië

Amnesty International is ernstig bezorgdheid over de groeiende criminalisering van de protestmanifestaties en van de deelnemers daaraan in Brazilië. Recent feitenmateriaal lijkt erop te wijzen dat van de kant van de autoriteiten de intentie bestaat diverse zware vormen van straffen te gebruiken tegen de volksprotesten, teneinde de deelnemers aan de manifestaties te criminaliseren en hen het recht op demonstratie te ontnemen.
Begin oktober werd in São Paulo een echtpaar, die aan een protestmanifestatie had deelgenomen, wegens vermeend vandalisme gearresteerd en op basis van de Nationale Veiligheidswet geïnterneerd. Deze wet heeft een repressief karakter en stamt uit de tijd van de militaire dictatuur (1964-1985)


©Luiz Baltar
In Rio de Janeiro is de repressie en de criminalisering van de protestdeelnemers nog evidenter. Sinds juni 2013 zijn het geweld en arbitrair politie-ingrijpen, evenals de pogingen van de civiele en de militaire politie van Rio de Janeiro de manifestanten te criminaliseren, toegenomen. Er zijn bewijzen van het inrichten van illegale gevangenissen en van valse aantijgingen door politiemensen.
Tijdens het protest van 15 oktober jongstleden werden in Rio de Janeiro tientallen mensen op een arbitraire manier opgepakt en overgedragen aan politiebureau's. De politie gebruikte daarbij verschillende autobussen om personen, die op een vreedzame wijze het gemeentehuis hadden bezet of in de buurt daarvan verbleven, op een gestundelde manier naar de bureau's te vervoeren, waar ze de hele nacht werden vastgehouden. Circa tachtig mensen, waaronder jongeren, werden gevangengezet en aangeklaagd voor diverse misdrijven als bendevorming, schade aan openbaar eigendom, brandstichting en misleiding van jeugdigen.
De civiele politie heeft het grootste deel van de demonstranten gevangengezet op basis van bendevorming en is er onlangs mee begonnen om de Wet op Criminele Organisaties op hen toe te passen. een wet die voorziet in gevangenisstraffen van tussen de 3 en 8 jaar. Deze wet is echter bedoeld voor misdrijven begaan door internationale terroristische organisaties en zou derhalve net als de Nationale Veiligheidswet niet toegepast mogen worden in de context van protesten en manifestaties.
Veel van de opgepakte manifestanten vertellen dat zij werden bedreigd en psychologisch zwaar onder druk werden gezet, onder andere door enkelen van hen over te brengen naar de maximaal beveiligde gevangenis van Bangu. De afgelopen protestdagen werd een groot deel van de arrestanten vrijgelaten en werden de aanklachten door de rechter ongegrond verklaard, een duidelijke aanwijzing dat deze arrestaties arbitrair hebben plaatsgevonden. Deze praktijken van de politie zijn een inbreuk op artikel 5 van de federale grondwet die bepaald dat "niemand gevangen zal worden genomen als zij niet op heterdaad betrapt zijn en op basis van een geschreven en beargumenteerd schrijven door de bevoegde gerechterlijke autoriteiten" (“ninguém será preso senão em flagrante delito ou por ordem escrita e fundamentada de autoridade judiciária competente”). Dit wordt ook nog eens bevestigd door artikel 9 van het Internationaal Verdrag aangaande Burger- en Politieke rechten.
Amnesty International roept de Braziliaanse Staat en met name de regering van de deelstaat Rio de Janeiro op de rechten van de burgers om te protesteren te respecteren en als deze vreedzaam verlopen om arbitraire arrestaties en het proces van criminalisering te voorkomen. Deze zijn in regelrechte tegenspraak met de federale grondwet, waardoor de fundamentele principes van de democratische rechtsstaat in gevaar worden gebracht.