woensdag 23 november 2011

Gedwongen huisuitzettingen in Rio de Janeiro

In 2016 is het de eer aan de stad Rio de Janeiro om als gastheer voor de Olympische Spelen op te mogen treden. Een historische kans voor een stad om zich naar de buitenwereld toe in alle glorie te kunnen presenteren. De 'cidade maravilhosa' zal voor een aantal weken het middelpunt van de wereld zijn en diegene die daar nog geen weet van hadden laten zien dat het daadwerkelijk een van de mooiste plekken op aarde is. De Olympische Spelen zijn de beste p.r.-gelegenheid die men zich maar kan wensen.

Het spreekt vanzelf dat bij de voorbereidingen voor een dergelijk mega-evenement de schop in de grond moet. Er zullen nieuwe sportgelegenheden gebouwd moeten worden, voor een vlotte doorstroom van het bezoekende publiek moet de infrastructuur worden aangepakt en er dient een Olympisch dorp te worden opgericht om duizenden sportmensen onder te kunnen brengen.

Maar net als in de aanloop naar de Olympische Spelen van 2008 in de Chinese hoofdstad Beijing maken de Verenigde Naties en mensenrechtenorganisaties binnen en buiten Brazilië zich ook nu weer grote zorgen dat dergelijke grootschalige bouwplannen ten koste zullen gaan van duizenden mensen die soms al decennialang in de stad wonen en werken.

Nadat in april 2011 de speciale rapporteur van de Verenigde Naties na een werkbezoek aan de stad de Braziliaanse autoriteiten had opgeroepen "de geplande uitzettingen te stoppen totdat dialoog en onderhandelingen zijn gegarandeerd" kwam Amnesty International in de loop van dit jaar tot de constatering dat reeds honderden families in de arme en kwetsbare wijken van Rio de Janeiro hun huis kwijt zijn of het risico lopen het te verliezen vanwege de voorgenomen infrastructurele projecten. Amnesty International erkent dat een goede infrastructuur van belang is om succes en veiligheid van deze evenementen te garanderen, maar stelt tegelijkertijd dat de uitvoering dient te gebeuren na consultatie en in samenwerking met de benadeelde gemeenschappen, zodat hun rechten gedurende het gehele bouwproces worden beschermd.

Maar voor enkele gemeenschappen kwamen deze oproepen reeds te laat. De aanleg van een drietal busbanen, de werkzaamheden rond het Maracanã-stadion en de modernisering van het havengebied hebben reeds tot serieuze schendingen geleid. Zo arriveerden in oktober van dit jaar de autoriteiten zonder enige aankondiging in de Restinga-gemeenschap en begon men met bulldozers huizen en kleine winkels met de grond gelijk te maken. "Om tien uur 's ochtends kwamen de machines, politiemensen, oproereenheden met zwaar wapentuig en begon men de huizen te ontruimen. Als iemand weigerde weg te gaan kwam de bulldozer, die een begin maakte om de voordeur te vernielen. De politieagenten kwamen je huis binnen, haalden je met geweld weg en sloopten het vervolgens.", aldus Edilson, een inwoner van Restinga. De verdreven bewoners van Restinga hebben van de autoriteiten geen adequate compensatie gekregen noch fatsoenljke alternatieve huisvesting, waarmee de Braziliaanse overheid internationale mensenrechtennormen heeft overtreden. Veel gezinnen in deze gemeenschap, die reeds meer dan 20 jaar op die plek gevestigd is, raakten na deze actie hun huis en baan kwijt, terwijl kinderen maandenlang niet naar school gingen omdat er op korte termijn geen nieuwe gevonden kon worden of omdat de bustickets naar de dichtstbijzijnde school veel te duur bleken te zijn. Veel van deze gezinnen verblijven nu in gevaarlijke en precaire hervestigingplekken, vaak zo'n 75 kilometer van de oorspronkelijke woonplek verwijderd.

Zoals de wijk Restinga staan nog 130 andere gemeenschappen op de nominatie om tussen nu en 2016 met de grond gelijk gemaakt te worden, waaronder de wijken Autódromo en Arroio Pavuna.

Zowel het Internationaal Olympisch Comité als de Braziliaanse autoriteiten dienen daarom volgens mensenrechtenorganisaties hun verantwoordelijkheid te nemen en er alles aan doen om gedwongen en gewelddadige huisuitzettingen tegen te gaan, bewoners bij de voorbereidingen te betrekken en ervoor te zorgen dat personen die wel verplaatst moeten worden alternatieve huisvesting krijgen waarbij de huidige levensstandaard behouden kan blijven.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten